Glottodydaktyka
prof. Bronisław Rocławski
Glottodydaktyka jest metodą nauki czytania i pisania opracowana przez prof. Bronisława Rocławskiego. Przywiązuje ogromną wagę do sposobu uczenia techniki płynnego czytania ze zrozumieniem, a także kształtowania nawyków czytelniczych i świadomości ortograficznej.
Prof. Rocławski jest zwolennikiem teorii mówiącej, że naukę czytania należy rozpocząć jak najwcześniej, już w momencie pojawienia się dziecka na świecie. Jej podstawą jest bowiem prawidłowa komunikacja rodziców z niemowlęciem. Należy więc jak najwcześniej ćwiczyć artykulację i trenować sprawność języka.
Zainteresowanie literami pojawia się już w drugim roku życia. W trzecim roku życia możemy już bawić się z dzieckiem literkami. Można, a wręcz powinno się ten potencjał rozwijać, wdrażać dziecko w nowe wartości poznawcze.
Współcześnie pedagodzy twierdzą, że potencjał poznawczy dzieci jest tak wielki, że mogą one nauczyć się czytać już w wieku 3 lat.
Podstawą glottodydaktyki jest:
-
prawidłowy rozwój narządów mowy,
-
przygotowanie dzieci do syntezy i analizy fonemowej mowy (składanie i dzielenie wyrazów na głoski) - głoskowanie zgodnie z zasadami fonetyki ( jak słyszymy, nie jak piszemy) w oparciu o słownik fonetyczny j. polskiego lub słownik fonetyczny B. Rocławskiego,
-
wykorzystanie klocków LOGO do pracy z dzieckiem.
Synteza:
-
synteza sylabowa ---> ro-bo-cik (robocik)
-
synteza sylabowa z utrudnieniami (sylaby przeplatamy czynnościami, klaśnięciami, innymi sylabami lub głoskami, zmieniamy kolejność sylab ) ---> cik-ro-bo (robocik)
-
synteza morfemowa ---> pies-ek (piesek)
-
synteza logotomowa ---> zeg-ar-ek (zegarek)
-
synteza logotomowo-fonemowa ---> lamp-a (lampa)
-
synteza fonemowo-logotomowa ---> r-ak (rak)
-
synteza fonemowa ---> s-y-l-a-b-i-n-k-a (sylabinka)
-
synteza fonemowa z utrudnieniami ---> sz-ma-a-ma-f-ma-a-ma (szafa)
Analiza:
-
analiza sylabowa ---> (ananas) a-na-nas,
-
analiza sylabowa z utrudnieniami (dzieci oddzielają sylaby wykonując czynności, klaśnięcia, wtrącając sylaby lub głoski ) ---> (kapusta) ka-hej-pu-hej-sta-hej,
-
analiza fonemowa ---> (szkoła) sz-k-o-ł-a,
-
analiza fonemowa z utrudnieniami ---> (but) b-...-u-...-t-...
Do głoskowania dzieci są przygotowywane poprzez:
-
ćwiczenia słuchu (zabawy w rozpoznawanie dźwięków z otoczenia),
-
ćwiczenia narządów mowy (gimnastyka buzi i języka),
-
ćwiczenia oddechowe.
Do czytania dzieci są przygotowywane poprzez:
-
perfekcyjne rozpoznawanie i wybrzmiewanie wszystkich liter (także dwuznaków i innych: „ó”, „rz”, „ch”, ...) - wybrzmiewanie krótko, bez „dodatków” np: w przypadku głoski "m" często wybrzmiewamy "em" lub "my"
-
czytanie sylab przez „ślizganie” (m->a, m->o),
-
czytanie wyrazów (sylabami lub „ślizganiem”),
-
czytanie płynne.
Do pisania dzieci są przygotowywane poprzez:
-
wykonywanie dużej ilości prac plastycznych (rysowanie, malowanie, lepienie, wycinanie, wydzieranie - prawidłowe trzymanie przyborów piśmienniczych),
-
odtwarzanie różnorodnych kształtów, także literopodobnych, kreślenie liter (pisanych) bez liniatury,
-
kreślenie liter (pisanych) w liniaturze,
-
nie dajemy dzieciom wzorców pisania liter drukowanych.